Dünya Yaklaşık İki Milyar Yıl Önce Sessizleşti ve Bunun Nedeni Bilinmiyor

Yeni bir çalışma, 2.3 milyar yıl önce gezegenimizin durgunluk yaşadığı hipotezine kanıt ekledi; kaya oluşum süreçleri durma noktasına gelmiş.

Gezegenimizin tarihindeki bu uyku hali, tektonik hareketlerle ilgili önemli sinyaller vermekte. Bunlardan biri, kıtaların tam olarak nasıl oluştuğuna dair tartışmalara neden olmasıyla birlikte, çeşitli yeni maden kaynaklarını nerede bulabileceğimiz konusunda ışık tutabilir.

Proterozoik olarak bilinen dönem, 2.5 milyar yıl önce başlayarak yaklaşık bir milyar yıl sonra sona eren, Dünya tarihinin oldukça heyecanlı bir dönemini kapsar.

O dönem çok daha basitti. Günler, dört saat daha kısaydı. Atmosferimiz bolca oksijene sahipti. İlk küresel buzullaşma olayları vardı ve gezegenin ilk süper kıtası -Columbia ya da Nuna deniyor- oluşmaya başladı.

Tahmin edebileceğiniz gibi, jeologlar, bugünün olgun dünyasından çok, geçmişin o genç dünyasını anlama konusunda çok daha hevesliler.

2.4 milyar yıl önce yüzeyin altında, 250 milyon yıl süren büyülü bir sessizlik olmuş gibi görünüyor. Daha fazla kanıt gerekiyor elbette. Bu sebeple, Curtin Üniversitesi’nde konuyla ilgili araştırma ve çalışmalar yürütülüyor.

Mevcut verilerle birlikte, Batı Avustralya, Çin, Kuzey Kanada ve Güney Afrika’dan toplanan kaya örnekleri incelendiğinde, bu duraklama döneminin neden kaynaklandığına dair bir takım fikirler ortaya çıktı.

Curtin Üniversitesi’nde bu araştırmayı sürdürenlerden biri olan Christopher Spencer; “Araştırmamız, jeolojik kayıtlarda bu süre zarfında volkanların daha az patladığını, aynı zamanda büyük kaya parçalarının hareketlerinde de keskin bir düşüş olduğunu gösteriyor” dedi.

Dünya, birkaç milyar yıl önce çok daha hareketliydi. Bu dönemlerde meydana gelen bu çalkantılar, volkanik patlamalara yansıyordu. Ancak bunun direkt olarak soğumaya yol açıp açmadığından, ya da kabuğun altında başka bir şey olup olmadığından kimse emin değil. Emin olunan bir kısım var ki; 2,3 milyar yıl önce kabuğun altı derin bir sessizliğe gömüldü. Volkanik hareketler durma noktasına kadar geldi.

Dünya Mola Verdi

Spencer; “Bu ‘uyku’ dönemi 100 milyon yıldan fazla sürdü. Dünya sanki yaşamsal bir kriz dönemine girmiş” diyor.

Biraz nefes aldıktan sonra, işler tekrar normale döndü. Eski kabuğun parçaları, bugünkü kıtaların derinlerinde bulunan ve kraton olarak adlandırılan daha küçük parçalara ayrıldı.

“Bu uyku döneminin ardından dünya, volkanik hareketlenmelerin tekrar aktif hale gelmesi ve kıtasal kabuk değişiklikleri ile birlikte yeniden uyandı” diyor Spencer.

Şimdi, araştırmacıların akıllarındaki soru şu; Bu sessizliğin sebebi neydi ve ne oldu da tekrar alevlendi?

Bu jeolojik ‘yaşamsal kriz’ süreciyle ilgili eksik ayrıntıları tamamlamak için daha fazla bilgiye ihtiyaç var. Ancak en azından Dünya, çalışmalarına devam etti ve biz sırf bu yüzden ona minnet duyabiliriz.