Müziğin Etkisindeki Beyin: Bir Saplantının Bilimsel İncelemesi

Sanat ile bilimin buluşması her daim kalp ritminin hızlanmasına sebep olan etkiler doğurmuştur; hele ki mevzubahis sanatla kıvrılmış beyin ise…

Daniel J. Levitin tarafından kaleme alınan, This Is Your Brain on Music: The Science of a Human Obsession; müziğin embriyonik dönemden itibaren beynimizi, zihnimizi, düşüncelerimizi ve ruhumuzu nasıl etkilediği sorusunu nöropsikolojik bir bakış açısıyla ele alıyor. İlk basımı 2006 yılında gerçekleşen eser, kısa zamanda yoğun ilgi görerek New York Times’ın çok satanlar listesinde yerini aldı. 19 farklı dile de çevrilerek dünya çapında büyük bir başarı yakaladı.

Müziğin ve beynin karşılıklı olarak birbirlerine neler öğrettiği üzerinde duran kitap; açılışını müziğin bileşenlerini tanıtarak yapıyor. İlerleyen sayfalarda sık sık karşılaşacağımız tını, ritim, perde, armoni gibi müzik terimlerini örneklerle açıkladıktan sonra zihinsel süreçlere ilişkin bir yolculuğa çıkıyor. Müziğin; anne karnındaki dönemden başlayarak bizi nasıl etkisi altına aldığını, konuşma ve dil için kullandığımız devrelerden nasıl faydalandığını, beynimizde oluşturduğumuz müzikal kategoriler ve kalıplar doğrultusunda beklentilerimizi nasıl karşıladığını çeşitli şarkılardan örneklerle sunarken, bu süreçte hangi beyin bölgelerinin ne gibi roller üstlendiğinin de altını yoğun olarak çiziyor. İlk gençlik yıllarımızda dinlediğimiz şarkılarla neden yoğun bir duygusal bağ kurduğumuzla ilgili cevaplar alırken, ruhumuzu besleyen müziğin bu büyülü etkiyi nasıl yarattığını da öğreniyoruz. Kitap boyunca; son yıllarda büyük ilgi gören ayna nöronlara ve beyinciğin müzik algısında ki son derece önemli rolüne dair bilgiler bulmak da mümkün. Son bölümde ise müziğin köklerine dönülüp; evrimsel süreçte doğuşu, yansıması ve gelişimimizi nasıl etkilediği üzerinde duruluyor.

Yazar Daniel J. Levitin ilginç bir kariyere sahip. MIT’de elektrik mühendisliği alanında başladığı eğitimine ara vererek, müzik ve psikoloji üzerine çalışmalar yapmak üzre Stanford Üniversitesi’ne geçiş yapıyor. Son senesinde, tutkularının peşinden gidip müzik yapımcısı olmak için okuluna ara veriyor. Takip eden 10 yıl boyunca ses mühendisi, yapımcı ve  de müzisyen olarak birçok ünlü grupla çalışma fırsatı yakalıyor. 30’lu yaşlarında okula geri dönerek bilişsel psikoloji ve  bilişsel bilim üzerine eğitimini tamamlıyor. Ardından, Oregon Üniversitesi’nde psikoloji üzerine yaptığı çalışmalarla master ve doktora derecesini alıyor. Şu an Profesör olarak McGill Üniversitesi Psikoloji, Davranış sinirbilimi ve Müzik Bölümleri’nde eğitimler verirken aynı zamanda Müzik Algısı, Bilişselliği ve Uzmanlığı Laboratuvarı’nın direktörlüğünü de yapıyor.

Kitap boyunca Levitin’in müzik ve bilişsel bilim yolculuğunda nasıl şekillendiğiyle ilgili, hayatından kesitler de buluyoruz. Özellikle, DNA’nın yapısını keşfeden bilim insanlarından biri olan Nobel ödüllü Francis Crick ile buluşmasını ve ondan aldığı ilhamı ilk günkü heyecanıyla satırlara döküyor.

Başarılı bir çeviriye sahip olan eser, müzik-beyin etkileşimi üzerine son derece tatmin edici bir kaynak görevi görüyor. Müzikle yakından ilgili olan herkesin, özellikle de müzisyenlerin mutlaka okuması gerektiğine inanıyorum. Bilimin heyecan verici ufuklarında dalgalanırken sanatı ihmal etmemeniz dileğiyle…

“ Sanatın gücü bizi birbirimize bağlaması ve hayatta olmanın, insan olmanın ne anlama geldiğine dair daha büyük gerçekliklerle ilişkiye geçirmesidir.” – Daniel J. Levitin

Künye

Müziğin Etkisindeki Beyin – Daniel J. Levitin, Çeviri: Sinan Çulhaoğlu

ISBN: 978-605-343-673-7  Pegasus Yayınları, İstanbul

Yayın Tarihi: 14 Eylül 2015