Yapay Zekâ İle Alzheimer Teşhisinde Yeni Bir Adım

Hollanda’da yürütülen araştırmalar sonucunda, makine öğrenme yöntemi kullanılarak Alzheimer hastalığında erken tanı konulabileceği ortaya konuldu.

Alzheimer, 65 yaşın üzerindeki her 15 kişiden birinde unutkanlıkla ortaya çıkan ve beyin dokusunun geri dönüşümsüz (nörodejeneratif) olarak bozulması sonucunda hafıza, konuşma gibi problemler eklenerek kişinin günlük hayatını bozan bir hastalıktır. Teşhis konulduktan sonra hastalığın tedavisi yoktur, ancak iyi bakım şartları altında ilerlemesi kontrol edilebilir. Dünyada 20 milyondan fazla kişiyi etkileyen bu hastalığın teşhisini tek  başına bir test ile koymak mümkün değildir. Fakat yapay zekâ ve makine öğrenmesi alanındaki gelişmelerle birlikte artık bu hastalığın erken teşhisi mümkün görülüyor.

Şimdiye kadar sadece robotlarla ilişkilendirilen yapay zekâ, aslında bilgisayarların belirli bir problemin analizinden yola çıkarak daha sonra oluşabilecek problemleri öngörmesi olarak tanımlanabilir. Makine öğrenmesi ise genel olarak yapay zekânın bir türü olarak tanımlanır. Fakat burada farklı olarak problemin analizi bilgisayara tanıtılmaz. Sistem, karmaşık örüntü algılama ve veriye dayalı karar verebilme özellikleri ile ele alınan problemin çözümünü kendi kendine öğrenebilir.

Makine öğrenme yöntemi kullanılarak Alzheimer hastalığında erken tanı konulabileceği, Holanda’daki bir grup araştırmacı tarafından gösterildi. Alzheimer’ın ilerlemesi başladıktan sonra standart MR teşhis yöntemleriyle gelişimi görülebiliyor.  Fakat bu noktada beyin dokusu çoktan yok olduğu için tedaviye yönelik bir iyileşme sağlanamıyor.

Radiology dergisinde geçtiğimiz günlerde yayımlanan çalışmaya göre, araştırmacılar makine öğrenmesi  yöntemiyle erken teşhis için model çıkarmayı başardılar. Ekim 2010 ile Kasım 2012 arasında yürütülen bu çalışmaya Amsterdam’da bulunan Vrije Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde tedavi gören 260 hasta ve 26 sağlıklı katılımcı katıldı. Araştırmacılar, çalışmaya katılan kişilerin beyinlerinin farklı bölgelerine ulaşan kan miktarını gösteren özel bir MR yardımı ile yayılma haritaları oluşturdular. Bu haritalar yardımı ile hastalığın hangi evresinde kanın hangi bölgeye ne kadar taşındığını görmek mümkün. Yapay zekâ ile teşhis bu noktadan sonra devreye giriyor. Makine öğrenmesi ile bilgisayar, çıkarılan haritadaki örüntüleri ve ona karşılık gelen doku hasarlanmalarını kendi kendine öğreniyor. Öğrenti, bu örüntü sayesinde yeni gelen ve daha önce tanımlı olmayan MR görüntüsündeki hastalığın evresini net bir şekilde tahmin edebiliyor. Çalışmanın sonuçlarına göre, araştırmacılar hastalığın teşhisini ve her bir kişide hastalık seyrinin nasıl ilerleyeceğini %82 ile %90 arasında kesinlikte göstermeyi başardılar.

Çalışmayı yürüten Dr. Meije Wink’e göre, bu yöntemle hastalığın çok erken aşamalarında beyindeki farklılaşma görülebilecek, böylece erken müdahale için bir fırsat doğmuş olacak.

Kaynak:

http://pubs.rsna.org/doi/abs/10.1148/radiol.2016162151

http://pubs.rsna.org/doi/abs/10.1148/radiol.2016152703

Yorum Yap